ایزو  2000 : 9004  نظام‌های مدیریت کیفیت رهنمودهایی برای بهبود عملکردها :

ایزو 9004-2000 یک سند راهنما است که اطلاعات بیش‌تری در مورد نظام مدیریت کیفیت ارائه می‌دهد. همان طور که قبلاً بیان شد، ساختار بندهای این استاندارد کاملاً شبیه ایزو 9001-2008 بوده و بر اساس همان اصول مدیریت کیفیت بنا شده است. کانون این استاندارد، توسعه و بهبود فرایندهای سازمان برای حصول عملکرد مورد نظر می‌باشد.

چنان‏‌‏چه ایزو 9001-2008 و ایزو 9004-2000 با همدیگر به کار برده شوند فواید حاصل از آن برای یک سازمان بیش‌تر از زمانی است که فقط یکی از آن‌ها به کار گرفته شود. این دو استاندارد ساختار مشابه به هم دارند، امّا دامنه‌ی کاربرد آن‌ها با هم متفاوت است. هدف از ایزو 9004 این نیست که به عنوان سند راهنما برای ایزو 9001 باشد، بلکه هدف ایزو 9004 این است که رهنمودی برای توسعه نظام مدیریت کیفیت ایجاد نماید تا عملکرد کلی سازمان را بهبود بخشد. در حالی که هدف ایزو 9001 این است که حداقل الزامات مورد نیاز برای رضایت مشتریان را از طریق براورده ساختن الزامات مشخص شده محصول، تعریف نماید.

بندهای ایزو 9001-2000 در کادرهای[1] به خصوصی بین بندهای ایزو 9004-2000 برای دسترسی فوری استفاده‌کنندگان، گنجانده شده است. فعل "باید2" در ایزو 9001 استفاده شده است، اما فعل مورد استفاده در ایزو 9004 "بهتر است3" می‌باشد. بند 8.2.1.5 ایزو 9004-2000 راهکاری را برای خود ارزیابی نظام مدیریت کیفیت یک سازمان به همراه روش اجرا و سؤال‌هایی که باید پاسخ داده شود ارائه می‌دهد. البته لازم به ذکر است که ویرایش جدید استاندارد ایزو 9004 در دست تدوین می‏باشد و به زودی وارد بازار خواهد شد.

[1]. Boxes                                     2. Shall                                    3. Should

ISO 9004
    ISO 9004

 
استانداردها و راهنماهای دیگر در خانواده‌ی ایزو 9000

اغلب این استانداردها و راهنماها در بخش ‌3.2.1.3 بیان شده است. علاوه بر این استانداردها و راهنماها، موارد دیگری نیز وجود دارد که به ذکر آن‌ها می‌پردازیم. سه بروشور زیر توسط ایزو در ارتباط با خانواده‌ی 9000 منتشر شده است:

1-        اصول مدیریت کیفیت و رهنمودهای کاربرد آ‌ن‌ها

2-        انتخاب و به کارگیری استانداردها

3-        کسب و کارهای کوچک

دو استاندارد دیگر قبلاً در خانواده 9000 وجود داشته‌اند. اولی ایزو 3-9000 : 1997 تحت عنوان، استانداردهای تضمین کیفیت و مدیریت کیفیت- قسمت 3 است که رهنمودهایی در کاربرد ایزو 9001-1994 برای توسعه، تأمین، نصب و نگهداری نرم‌افزارهای رایانه‌ای ارائه می‌دهد. این استاندارد به ISO/IEC 7SC/1 JTC ویرایش 2000 ایزو 9001 منتقل و به روز شده است. دومی ایزو 4-9000 : 1993، تحت عنوان استانداردهای تضمین کیفیت و مدیریت کیفیت- قسمت 4 است که راهنمایی برای مدیریت برنامه‌ها بوده و سپس به 56IEC/TC   ویرایش 2000 ایزو 9001 منتقل و به روز شده است. در این ارتباط، استانداردهایی که در زیر فهرست شده‌اند از خانواده‌ی ایزو 9000 حذف گردیده‌اند.

1-   ایزو 8402 : 1994 تحت عنوان لغات که در حال حاضر قسمتی از ایزو 9000-2005 می‌باشد.

2-   ایزو 1-9000 : 1994 تحت عنوان استانداردهای انتخاب و به کارگیری ایزو 9000 که در حال حاضر جزو ایزو 9000 - 2005 می‌باشد.

3-   ایزو 9002: 1994 تحت عنوان مدلی برای تضمین کیفیت که در حال حاضر جزو ایزو 9001- 2008 می‌باشد.

4-   ایزو 9003 : 1994 تحت عنوان مدلی برای تضمین کیفیت که در حال حاضر جزو ایزو 9001-2000 می‌باشد.

5-   ایزو 1-9004 : 1994 تحت عنوان مدیریت کیفیت و عناصر نظام کیفیت- قسمت اول: رهنمودها که در حال حاضر جزو ایزو 9004- 2000 می‌باشد.

6-   ایزو 2-9004 : 1991 تحت عنوان مدیریت کیفیت و عناصر نظام کیفیت- قسمت دوم: رهنمودهایی برای خدمات که در حال حاضر جزو ایزو 9004-2000 می‌باشد.

7-   ایزو 3-9004 : 1993 تحت عنوان مدیریت کیفیت و عناصر نظام کیفیت قسمت سوم: رهنمودهایی برای مواد پردازش شده که در حال حاضر جزو ایزو 9004-2000 می‌باشد.

8-   ایزو 4-9004 : 1993 تحت عنوان مدیریت کیفیت و عناصر نظام کیفیت- قسمت چهارم، رهنمودهایی برای بهبود کیفیت که در حال حاضر جزو ایزو 9004-2000 می‌باشد.

9-   ایزو 10005 : 1995: مدیریت کیفیت- رهنمودهایی برای طرح‌های کیفیت که در حال حاضر جزو ایزو 9004-2000 می‌باشد.