مؤسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران به موجب بند یک ماده 3قانون اصلاح قوانین و الزامات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه 1371 تنها مرجع رسمی کشور است که وظیفه تعیین، تدوین ونشراستانداردهایملی ایران را به عهده دارد. تدوین استاندارد درحوزه های مختلف در کمیسیونهای فنی مرکب از کارشناسان مؤسسه صاحبنظران مراکز و مؤسسات علمی، پژوهشی، تولیدی و اقتصادی آگاه و مرتبط انجام میشود و کوششی همگام با مصالح ملی و با توجه به شرایط تولیدی،  فناوری و تجاری است که ازمشارکت آگاهانه ومنصفانه صاحبان حق ونفع، شامل تولید کنندگان، مصرف کنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان، مراکزعلمی وتخصصی، نهادها، سازمانهای دولتی وغیردولتی حاصل میشود .پیشنویس استانداردهای ملی ایران برای نظرخواهی به مراجع ذینفع واعضای کمیسیونهای فنی مربوط ارسال میشود و پس از دریافت نظرها و پیشنهادها درکمیته ملی مرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی ایران چاپ و منتشر میشود.

پیشنویس استانداردهایی که مؤسسات وسازمانهای علاقه مند و ذیصلاح نیز با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه میکنند در کمیته ملی طرح و بررسی و در صورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی ایران چاپ و منتشرمیشود .بدین ترتیب، استانداردهایی ملی تلقی میشود که بر اساس مفاد نوشته شده دراستاندارد ملی ایران شماره 5 تدوین و در کمیته ملی استاندارد مربوط که مؤسسه استاندارد تشکیل میدهد به تصویب رسیده باشد.

 مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ازاعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد (ISO)کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک(IEC)    و سازمان بین المللی اندازه شناسی قانونی(OIML) است و به عنوان تنها رابط  کمیسیون کدکس غذایی (CAC) در کشور فعالیت میکند. درتدوین استانداردهای ملی ایران ضمن توجه به شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور، ازآخرین پیشرفتهای علمی، فنی و صنعتی جهان واستانداردها ی بین المللی بهره گیری میشود. مؤسسه استاندارد  و تحقیقات صنعتی ایران میتواند با رعایت موازین پیشبینی شده در قانون، برای حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت وایمنی فردی وعمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردهای ملی ایران را برای محصولات تولیدی داخل کشور و / یا اقلام وارداتی،با تصویب شورایعالی استاندارد، اجباری نماید. مؤسسه میتواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آن را اجباری نماید. همچنین برای اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی وصدور گواهی سیستمهای مدیریت کیفیت ومدیریت زیست-محیطی، آزمایشگاهها و مراکز کالیبراسیون وسایل سنجش، مؤسسه استاندارد اینگونه سازمانها ومؤسسات را براساس ضوابط نظام تأیید صلاحیت ایران ارزیابی میکند و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تأیید صلاحیت به آنها اعطا و بر عملکرد آنها نظارت میکند .ترویج دستگاه بین المللی یکاها، کالیبراسیون وسایل سنجش، تعیین عیار فلزات گرانبها وانجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی ایران از دیگر وظایف این مؤسسه است.