یکی از موضوعات مهمی که در استاندارد مدیریت پروژه، ISO21500، به آن پرداخته شده است، گردآوری و مستندسازی درس‌آموخته‌ها (Lessons learned) است. طبق بند 4-2-2-6 استاندارد ISO21500، یکی از فرآیندهای گروه فرآیندی پایانی، آماده کردن درس‌آموخته‌ها است، تا در صورت لزوم مد نظر قرار گرفته و پیاده‌سازی شوند.
جدول 1، فرآیندهای گروه فرآيندی پایانی را در ارجاع متقابل به گروه موضوعی یکپارچگی نشان می‌دهد. همان طور که مشاهده می‌گردد، فرآیند گردآوری درس‌آموخته‌ها، یکی از فصل‌های مشترک گروه موضوعی یکپارچگی و گروه فرآیندی پایانی است.
جدول 1 - فرآيندهای گروه فرآيندی پایانی در ارجاع متقابل به گروه موضوعی یکپارچگی
|
گروه موضوعی |
گروه‌های فرآیندی |
||||
|
آغازین |
برنامه‌ریزی |
اجرا |
کنترل |
پایانی |
|
|
یکپارچگی |
|
|
|
|
4-3-7 ختم یک مرحله یا کل پروژه 4-3-8 گردآوری درس‌آموخته‌ها |
در
استاندارد مدیریت پروژه، ISO21500، در مجموع 14 بار از واژه درس‌آموخته استفاده شده است؛ از جمله در بندهای زیر:
4-3-3 تدوین برنامه‌های پروژه:
منظور از فرآیند تدوین برنامه‌های پروژه در ISO21500، مستند سازی موارد زیر است:
- - چرا تعهد اجرای پروژه پذیرفته می‌شود؛
- - چه چیزی تامین خواهد شد و توسط چه کسی؛
- - چگونه تامین خواهد شد؛
- - چه مقدار هزینه خواهد داشت؛
- -اجرا، کنترل و پایان پروژه چگونه خواهد بود.
برنامه‌های پروژه باید بازتاب یکپارچگی گستره، زمان، هزینه و سایر موضوعات باشند.
طبق استاندارد ISO21500، یکی از ورودی‌های اصلی فرآیند تدوین برنامه‌های پروژه، درس‌آموخته‌هایی هستند که از پروژه‌های قبلی گردآوری و مستندسازی شده اند.
4-3-4 کار مستقیم پروژه:
منظور از فرآیند کار مستقیم پروژه در ISO21500 عبارت است از مدیریت اجرای کار، آن گونه که در برنامه‌های پروژه تعریف شده است، در راستای فراهم نمودن اقلام تحویلی و مورد تایید پروژه.
یکی از فرآیندهایی که منبع مهمی برای شناسایی و گردآوری درس‌آموخته‌ها، به عنوان یکی از خروجی‌های اصلی آن، محسوب می‌شود، فرآیند کار مستقیم پروژه است.
4-3-8 گردآوری درس‌آموخته‌ها:
منظور از فرآیند گردآوری درس‌آموخته‌ها در ISO21500 عبارت است از ارزش‌یابی پروژه و گردآوری تجربیات حاصله تا برای پروژه‌های فعلی و آینده مثمر ثمر واقع شوند.
در سرتاسر پروژه، تیم پروژه و ذی‌نفعان کلیدی، درس‌آموخته‌ها را با توجه به جنبه‌های فنی، مدیریتی و فرآیندی پروژه مشخص می‌کنند. درس‌آموخته‌ها باید در سرتاسر پروژه ضبط، تجمیع، اعتباردهی، ذخیره، منتشر و بهره‌برداری شوند. بنابراین، در بعضی از سطوح ممکن است درس‌آموخته‌ها خروجی هر یک از فرآیندهای مدیریت پروژه باشند و ممکن است به بروزرسانی برنامه‌های پروژه منجر شوند.
طبق استاندارد ISO21500، ورودی‌ها اصلی این فرآیند عبارت اند از: برنامه‌های پروژه و گزارش‌های پیشرفت. خروجی اصلی این فرآیند نیز مستندات درس‌آموخته‌ها هستند.
4-3-20 مدیریت تیم پروژه:
منظور از فرآیند مدیریت تیم پروژه در ISO21500 عبارت است از بهینه‌سازی عملکرد تیم، ارایه بازخورد، حل مشکلات، تقویت ارتباطات و هماهنگی تغییرات، به منظور دستیابی به موفقیت پروژه.
بر اساس استاندارد ISO21500، در فرآیند مدیریت تیم پروژه، مشکلات باید مطرح شوند و داده‌ها برای ارزیابی عملکرد کارکنان سازمان و درس‌آموخته‌های پروژه فراهم گردند.
نویسنده: دکتر مانی الهی